Strony internetowe często zawierają błędy, język polski staje się coraz bardziej obcy rodzimym użytkownikom. Jestem zwolenniczką poprawiania błędów, bo zawsze mnie uczono, że podkreślanie tylko je utrwala. Większość ludzi to wzrokowcy. Dwie czerwone krechy, stosowane tak często przez nauczycieli, sprawiają, że nasz mózg zapamiętuje to, co podkreślone, czyli błędy. A powinien zapamiętywać poprawną formę. Stąd na zdjęciu wyżej zielony „ptaszek”, a w tekście podam poprawne formy językowe i ich użycie.
Spójnik DLATEGO jest jednym słowem
DLACZEGO i DLATEGO to spójniki jednowyrazowe, czyli pisane łącznie. Spójnik DLACZEGO wprowadza zdanie pytające, DLATEGO – zdanie przyczynowe. „DLACZEGO nie poszedłeś wczoraj do kina? – DLATEGO, że źle się czułem”. „Wczoraj źle się czułem, DLATEGO nie poszedłem do kina”. Oraz tak dobrze znane z dzieciństwa: „DLACZEGO muszę to zrobić? – DLATEGO!”
DLA TEGO pisane oddzielnie, to nie spójnik, tylko przyimek „dla” + zaimek wskazujący „ten” lub „to” w dopełniaczu liczby pojedynczej, po którym musi nastąpić rzeczownik wskazywany przez ten zaimek. „DLA TEGO PACJENTA nie ma już ratunku” (ten pacjent). Czy „DLA KOGO jest ten prezent? – DLA TEGO DZIECKA” (to dziecko).
TO zdjęcie, TE zdjęcia
Zaimki wskazujące dla rodzaju nijakiego w liczbie pojedynczej brzmią TO i TAMTO. TO zdjęcie, dziecko, słońce, kino, okno. TE i TAMTE to wyłącznie liczba mnoga. TE zdjęcia, dzieci, słońca, kina, okna. Ale także TE kobiety. Bo w liczbie mnogiej już nie ma trzech rodzajów (męski, żeński, nijaki) jak w liczbie pojedynczej, tylko dwa – męskoosobowy i niemęskoosobowy.
TAKŻE = też, TAK ŻE = więc
Tu poprawne formy językowe są aż trzy, ale każda oznacza co innego. TAKŻE (pisane łącznie) jest partykułą i oznacza „też”, „również”. TAK ŻE (pisane oddzielnie) jest spójnikiem dwuwyrazowym, a jego synonim to „więc”. Ja TAKŻE idę do kina = ja TEŻ idę do kina. Zabrakło mi punktów, TAK ŻE nie dostałam się do tej szkoły = zabrakło mi punktów, WIĘC nie dostałam się do tej szkoły. Jest jeszcze trzecia forma, z przecinkiem: Zrobił to TAK, ŻE nie było już czego poprawiać. W domyśle – zrobił to tak dobrze.
Imiesłowowy równoważnik zdania
Czym jest imiesłowowy równoważnik zdania? Częścią zdania podrzędnie złożonego, która zawiera imiesłów przysłówkowy i zastępuje zdanie podrzędne czasowe. W języku polskim zastąpienie zdania podrzędnego imiesłowowym równoważnikiem jest możliwe tylko wtedy, gdy zdanie nadrzędne i podrzędne ma ten sam podmiot. Można powiedzieć: „gdy szłam do szkoły, zobaczyłam bociany” albo „idąc do szkoły, zobaczyłam bociany”. Ja szłam i ja zobaczyłam, ten sam podmiot. Ale tylko i wyłącznie: „gdy szłam do szkoły, wykoleił się tramwaj”. Bo w zdaniu podrzędnym podmiotem jestem ja, w zdaniu nadrzędnym tramwaj. Tramwaj się wykoleił, ale tramwaj nie szedł do szkoły, więc nie mógł wykoleić się *”idąc do szkoły”.
Mam nadzieję, że podane wyżej poprawne formy językowe pozwolą moim czytelnikom uniknąć błędów. Przynajmniej w odniesieniu do tych czterech pułapek języka polskiego.